overig - Samen voor Overvecht (bijeenkomst 3 oktober 2018)
Tijd voor een slecht plan
Er worden een heleboel geweldige plannen bedacht om Overvecht vooruit te helpen. Te versnellen.
Op zich ben ik altijd wel sceptisch over pogingen om van bovenaf armoede en achterstand 'op te lossen'. Desondanks hebben we hier een paar heel goede ideeën gehoord. Maar kunnen het in plaats van dure goede plannen niet eens proberen met een Heel Erg Slecht Plan? Dat bindt pas samen.
Deze column sprak ik uit tijdens een meeting van de Versnelling Overvecht.
64 x bekekenDames en heren! Vanavond hebben jullie gepraat over de kansen die jullie zien in Overvecht. Om de positieve ontwikkelingen in de wijk te kunnen ‘versnellen’. Ik mag deze avond afsluiten met een korte impressie. Dat is niet makkelijk voor een onderzoeksjournalist die normaal gesproken een een maand krijgt om iets op te schrijven. Ik heb nog nooit iets opgeschreven in anderhalf uur tijd. Vergeef me dus als ik soms wat kort door de bocht ben.
Ik wil beginnen bij een Iraakse vriend van me, die dit jaar bij mij om de hoek in een flat is komen wonen. Hij had een huis in Lunetten, maar hij wilde ‘natuurlijk’ liever in Overvecht wonen en dat is hem gelukt. Via woningruil. Uit Lunetten?! Jazeker, zei hij. Lunetten is niet echt een leuke plek om te wonen, vond hij. ‘Daar wonen alleen maar mensen zoals jij!’
Ik heb me toen voorgenomen om eens wat dieper te onderzoeken wat deze mensen, met hun oosterse achtergrond, nu zo trekt in deze wijk. Ik vond Irak een beetje ver en besloot daarom eerst eens te gaan kijken in Marokko. En zo toog ik onlangs naar Nador, met kleine kinderen, gewoon, om te zien hoe het leven daar werkt. Nador is gezellig. Niet iedereen weet dat misschien, maar Nador is de plaats waar heel veel Overvechters hun roots hebben.
Het leven daar is niet altijd makkelijk. Zo hadden we een auto gehuurd en hadden we met de verhuurder afgesproken dat hij er om tien uur ’s ochtends zou zijn. Je raadt het al. Toen we daar kwamen, was de winkel gesloten, rolluiken dicht. Niemand te bekennen. Zijn buren hadden hem wel een keer gezien, maar wisten niet waar hij was. Wat doe je dan? In zo’n situatie bel ik altijd Majid. Jawel, Majid van Dok030, jullie kennen hem wel, hij zit hier in de zaal. Die zei meteen: ‘Maar dat is mijn neef! Ik ga hem appen.’ En zo bleek dat die even ergens heen was, ontbijten geloof ik, omdat er toch geen klanten waren, maar hij zou meteen onze kant op komen. En zo hadden we een uur later alsnog een auto.
Keer op keer merkte ik in Marokko dat de mensen daar veel problemen hebben, maar dat relaties bij hen altijd centraal staan. Ook die verhuurder, die was verder reuze behulpzaam. Toen hij ons naar de auto bracht, die ergens anders stond, liep hij als vanzelfsprekend even met ons mee. Natuurlijk nadat hij eerst zijn winkel op slot had gedraaid. In mijn hoogopgeleide, witte cultuur is een goede organisatie het belangrijkste. In veel andere culturen is een goede relatie het belangrijkste.
Ik vind het dus echt een kracht dat we zoveel mensen uit die culturen hier in Overvecht hebben. Dat is echt een geschenk. Ik woon zelf hier in een woongemeenschap met mensen uit verschillende oosterse landen en ik merk echt hoe veel warmer ze zijn. Toen ik thuiskom van mijn vakantie kreeg ik van buitenlandse huisgenoten een dikke omhelzingen en warme woorden zoals ‘welkom terug broer.’ Maar mijn Nederlandse huisgenoten raakte ik niet aan. Ik zei alleen: ‘Hoi, leuk je weer te zien’, ik weet niet waarom, dat gebeurt gewoon vanzelf. We kunnen heel wat leren over relaties van al die culturen in Overvecht.
En dat brengt me allereerst tot een heel grote disclaimer. Een teleurstellende mededeling voor al die mensen hier die vanavond oplossingen hebben bedacht. Ik heb hier aan de tafels oplossingen gehoord zoals ‘meer verbinding’, ‘meer participatie’, ‘een holistische insteek’ die we moeten ‘borgen’. En natuurlijk: versnellen. We moeten Overvecht versnellen! Natuurlijk! Wie wil dat nu niet? Sterker nog, we gaan ‘de versnelling verbreden’, zei de wethouder net. Of zoals we in de uitnodiging konden lezen: ‘de versnelling versnellen’.
Aha!
Veel mensen hier hebben problemen. Dat is geworteld in gebroken relaties, in armoede. Laten we helder zijn: dat gaan we met elkaar niet oplossen. Armoede is niet ‘op te lossen’. We kunnen wel iets doen natuurlijk, maar meer in de zin van ruimte scheppen en obstakels wegnemen. Zodat er weer relaties kunnen groeien – als mensen dat zelf willen. En met relaties bedoel ik alles, van huwelijk tot vriendschap en van goed opvoeden tot economische banden. Gemeenschap, heet dat.
En dan kom ik op twee knelpunten (of kansen, want we moeten natuurlijk positief zijn) die ik heb gehoord aan deze tafels. De eerste is dat Overvecht weinig gemeenschappelijke ruimte heeft. Tuurlijk, er zijn grote pleinen en parken, maar soms is er geen mens te bekennen. Waar is de publieke ruimte? We hebben het wel over Overvecht, maar is er wel een Overvecht? Of zijn er duizend individuele Overvechtjes, die niet groter zijn dan een huiskamer plus het trappenhuis waar mensen doorheen lopen om bij hun auto te komen? Ik hoorde van iemand die niet wist dat er een park achter haar flat lag. Waar is de publieke ruimte, waar je relaties kan aangaan?
Ik weet ook wel dat er goede voorbeelden zijn, die zitten allemaal in deze zaal, maar op een bevolking van 34.000 zielen is het allemaal best wel weinig. Ik hoorde net de vraag: waar kun je ’s avonds eigenlijk gezellig iets eten, behalve dan de McDonald’s? Waar zijn de terrassen, de cafétjes? Daar zijn vast economische obstakels voor aan te wijzen, regelgeving misschien, of financiering, maar als we dat eens goed zouden onderzoeken moet daar toch iets op te vinden zijn?
En reken maar dat ook geïsoleerde mensen dan uit hun huis komen. Kijk naar de Hema, waar je ’s ochtends voor 2 euro een ontbijtje kunt krijgen. Dat kleine, donkere zaaltje daar zit iedere ochtend volgepakt met tientallen geïsoleerde mensen! De wijk heeft potentie voor wel honderd van dat soort plekken. Iemand noemde een dagelijkse markt: precies, dat soort ruimtes. En als je dat goed aanpakt dan levert dat werk op voor die MBO’er die op dit moment geen baan kan vinden, en al helemaal niet in zijn of haar eigen wijk. En werk in de wijk is belangrijk – dat leidt weer tot geld en dus tot nieuwe eetplekjes, kortom, tot relaties.
Ik heb nog een tweede kans gehoord. Bij elke tafel werd die anders ingevuld. Ik zou hem omschrijven als: de externe vijand. Neem nu het plan om Overvecht van het gas te halen. Fantastisch! Ineens gaan mensen bezorgd langs de deuren om buren te vinden die ook niet weten wat ze hier nu mee moeten. ‘Ik heb nog nooit zo veel buren leren kennen als nu’, vertelde iemand net. Het mag ook Noordelijke Randweg zijn. Perfect. Of de rattenplaag die iedereen gelijkelijk teistert, ongeacht etnische achtergrond. Dat zijn pas kansen, dat kan mensen samenbinden!
En… stadslandbouw, zei iemand net. Hij pleitte voor voedselproductie in hoogbouwflats. Heel erg goed idee. Wij hebben op ons balkon wel eens geëxperimenteerd met honingproductie. Een bijenvolk op het balkon. Dat ging echt goed, totdat de bijen op een dag gingen uitzwermen, in een boom gingen hangen, door stenengooiende jongetjes werden aangevallen en toen als een razende wolk door onze buurt zoemden en een paar mensen aan ons plein lekprikten. Ik heb nog nooit zoveel gemeenschap en eensgezindheid gezien als op die dag!
Dat brengt me op een lumineus idee. De gemeente doet hier haar uiterste best om een goed plan voor Overvecht te verzinnen. Diversiteit, versnelling, verbinding. Ik hoor jullie al gapen. Maar er is niets wat zo goed zou werken als een ‘slecht plan’. Misschien kan de wethouder daar eens een mooi voorstel voor doen?
We noemen het: de Vertraging. Het maakt eigenlijk niet uit waar het precies over gaat. Zeg: een nieuwe snelweg dwars door de wijk, over bestaande huizen heen. Vertel dat het voor groenlinkse Tuindorpers is die graag wat sneller bij de Gamma willen zijn met hun Prius. Echt, je zult zien dat we in no-time een warme, bruisende gemeenschap in Overvecht hebben en dat alle andere problemen smelten als sneeuw voor de zon.
Hoi Frank,
OpaSmurf - 19-10-’18 18:43Interessante insteek. Lekker dwars. Maar misschien wel dicht bij de waarheid.
Ik moet denken aan de Bijlmer. Daar was ik laatst. Moet je ook eens gaan kijken. Veel winkeltjes, eettentjes (vooral Surinaams). Druk op straat.