Inter Press Service (16 mei 2011)
"Assad beschuldigt ons van chaos die hij zelf creëert"
Als de oppositie haar zin krijgt, wacht Syrië religieuze strijd en extremisme, waarschuwt president Bashar al-Assad. Volgens dissidenten is dat een grove leugen, en is het de regering zelf die de spanningen aanwakkert om maar aan de macht te blijven. Een facebookrondje langs dissidenten.
- Lees ook: Bloedvergieten als werk (Trouw)
Als het regime valt, wordt Syrië instabiel, en Israël ook, waarschuwde Rami Makhlouf vorige week in de New York Times. Makhlouf, de neef van Assad, is een van de machtigste mannen in de Syrische economie en voor velen het symbool van de corruptie.
"Het is een leugen", zegt Omar Ebrahim, vrachtwagenchauffeur in de stad Homs, die zwaar te duchten heeft onder het optreden van het Syrische leger. Ebrahim praat openlijk via de telefoon. "Bijna niemand heeft het hier in de revolutie over religie of over Israël. Het is Assad zelf die de regio instabiel maakt. Hij heeft Hamas en Hezbollah groot gemaakt. Hij heeft Iraanse agenten ons land ingebracht!"
Beducht voor de Broeders
Veel westerlingen zijn beducht voor de Moslimbroederschap, een radicaal islamitische beweging die door het regime met bruut geweld is uitgeroeid, maar de onrust zou kunnen gebruiken om aan de macht te komen. "Geen Syriër gelooft in die praat", schampert Ebrahim. "De Broeders zijn hier amper. We zijn Egypte niet. Moslims hier zijn gematigd. Assad schermt met dit gevaar, maar wie heeft er terroristen naar Irak gestuurd? Dat heeft hijzelf gedaan! Deze revolutie is niet religieus. De mensen willen alleen maar een eind aan de armoede en de corruptie."
"Toch weet niemand wat de waarheid is over Syrië", zegt Paul Aarts, Midden-Oostendeskundige aan de Universiteit van Amsterdam. "Radicale moslims opereren er volledig ondergronds. We weten niet wat er aan de oppervlakte komt als de chaos uitbreekt en of de soennitische meerderheid, die decennialang is achtergesteld, misschien toch een bijltjesdag wil."
Niet alleen de alawitische minderheid die aan de macht is, heeft dan een probleem. Ook de religieuze minderheden, die onder Assad redelijk gelijk behandeld werden, hebben dan te vrezen. Dat zegt althans het regime, en uit verschillende interviews blijkt dat sommige christenen hem geloven.
Het is moeilijk te verifiëren wat de christenen - en leden van andere minderheden - denken die niet hun mond opendoen. Als een predikant in Damascus naar zijn mening wordt gevraagd over politiek, onderbreekt hij resoluut het gesprek. "Sorry, we worden afgeluisterd, misschien zelfs nu, tot ziens" - klik.
Kerken open
"De Broederschap heeft geen enkele rol in deze protesten", vertelt Radwan Ziadeh, directeur van het Centrum voor Mensenrechtenstudies in Damascus, die op dit moment in de VS zit. "En andere radicale groepen, zoals in Egypte, zijn ook nauwelijks aanwezig. De revolutie is puur politiek en niet religieus. Een aantal oppositieleiders is christen, er zijn zelfs christenen omgekomen door toedoen van het leger. In de stad Deraa, waar grote protesten waren, hadden negen kerken hun deuren open, om de activisten te helpen."
"Bij een demonstratie in Hama droegen moslims een groot kruis door de christelijke wijk", zeg Omar Almahoui, die zelf in Duitsland woont maar het verhaal van zijn familie heeft gehoord. "Ze riepen: 'moslims en christenen willen samen vrijheid'. De christelijke omstanders zwaaiden naar hen, vanaf hun balkons."
De demonstranten komen uit alle minderheden, zegt ook een vrouw uit As-Suwayda die zich voorstelt met de facebooknaam 'Syria Swaida Free'. "Ik ben Druze, maar ik ben niet bang voor strijd tussen geloofsgroepen. Dat hebben we in honderd jaar niet gehad, zo'n cultuur hebben we niet. Religie is echt geen issue in de opstand." Ook voor de radicale islam is ze niet bang. "De tijden zijn veranderd. De ideologie van moslims is 180 graden bijgesteld. Zelfs moslims willen geen moslimstaat meer."
Bebaarde mannen
"Degene die de angst tussen groepen aanwakkert, is Assad zelf!", zegt Rami, een Syrische dissident die in Nederland woont. "In verschillende steden zijn groepen bebaarde mannen naar de christelijke wijken gegaan en riepen: 'Wij zijn salafisten [radicale moslims] en we krijgen jullie nog wel als we aan de macht komen!' In alawitische wijken doken er groepen op die zeiden: 'We zijn soennieten en we gaan wraak nemen als we aan de macht komen!' Dit kan niet echt zijn, ze zouden daar hun leven niet voor wagen. Er zijn sterke aanwijzingen dat de regering deze acties in scène heeft gezet."
Het is logisch dat minderheden bang zijn, want die zijn altijd kwetsbaar in overgangsperiodes, zegt Shlomit Benhamin, een joodse vrouw met Syrische voorouders. "Maar dat is nog geen reden om een dictator te steunen die zo veel bloed verspilt."
De sociologe, die promoveert aan de Universiteit van Tel Aviv, ondertekende onlangs een manifest van Arabische joden - etnische joden die afkomstig zijn uit Arabische landen - die hun steun uitspraken voor de Arabische lente. "Ook Israël heeft uiteindelijk veel meer baat bij democratieën in de regio. Ik weet dat veel Syriërs tegen Israël zijn. Daar hebben ze ook reden toe. Maar dat betekent niet dat ze oorlog tegen ons willen, ze hebben wel grotere problemen om op te lossen. Mijn hart is bij hen op dit moment."
Gerelateerde artikelen
- Wij weigeren vijanden te zijn (Karavaan der Zotten)
- De leegte van geweld (Karavaan der Zotten)
- Als mannen huilen (Karavaan der Zotten)
- Poetin, Oekraïne, en de verleiding van het kwaad (Karavaan der Zotten)
- Een Mercedes op de oprijlaan (De Groene Amsterdammer)
Gebruikte Tags: geweld, islam, middenoosten
Dit stuk is onder meer verschenen in het Friesch Dagblad.
Frank - 12-08-’11 12:49