De Groene Amsterdammer 17/18 (22 april 2020)
De grenzen worden steeds slimmer
‘Eerst werd migratie gekoppeld aan terrorisme’, zegt Henk van Houtum, hoogleraar Border Studies in Nijmegen. ‘Nu komt koppeling tussen migratie en gezondheid. China en Italië zijn al begonnen met temperatuurscans aan de grens. Niet alleen gezichtsscans en vingerafdrukken, maar ook een warmtebeeld.’ Het is slechts de volgende stap in het politiseren van het lichaam. ‘We vertrouwen steeds minder op het verhaal en steeds meer op het lichaam. Dat wordt ons paspoort. In plaats van een mens met relaties, gevoelens en een verhaal, worden we benaderd als een set lichaamskenmerken die bepalen of we er wel of niet in mogen.’
- Lees ook: Jacques Ellul, de man die (bijna) alles heeft voorzien (overig)
Het oordeel daarover wordt uitbesteed aan technologie. Dat is complex. Europa heeft duizenden grensovergangen, die miljoenen reizigers verwerken en gegevens verzamelen over criminaliteit, asielverzoeken, visumaanvragen, allemaal in eigen systemen, soms nog per lidstaat verschillend. Brussel heeft al jaren het plan om dit te stroomlijnen in één systeem van ‘smart borders’. Automatische detectiepoortjes moeten mensen kunnen herkennen aan hun lichaam, en ook nog eens automatisch kunnen afvinken als iemand ergens weer naar buiten wandelt. Dit Entry Exit System moet in 2022 van start gaan. Niemand kan zomaar verdwijnen. Handig!
Handig waartoe is nooit helemaal gedefinieerd. Het heet ‘slim’ dus zeg daar maar eens nee tegen. Je kunt beter meer data hebben dan minder. Dat denkt ook de politie. Wat zou Europa veilig worden als je eindelijk met zekerheid kunt vaststellen of iemand hier eigenlijk wel mag zijn!
Veiligheid creëert echter weer nieuwe risico’s. Dat bleek deze week nog in het rapport van de Rekenkamer over onze eigen Marechaussee. De grensbewaking op Schiphol is niet veilig voor cyberaanvallen, luidt het harde oordeel. Zo kon bijna iedere medewerker van Defensie gegevens van reizigers opzoeken met een wachtwoord dat via Google te vinden was. Het is geen toeval dat het Entry-Exit Systeem in Amerika is vastgelopen in een financieel moeras.
De dienst voor ‘grootschalige IT-systemen’ van de Europese Commissie wil echter door. Zelfs toeristen die visumvrij de EU binnen mogen komen, moeten zich vanaf 2022 vooraf gaan registreren. Dat betekent wéér een nieuw systeem, ETIAS, speciaal bedoeld om risico’s te herkennen. De Commissie meldt intussen fijntjes dat dat ook ‘epidemiologische’ risico’s kunnen zijn.
Waar deze systemen eindigen, blijft ongewis. Uiteindelijk zullen we er allemaal in komen, niet alleen met onze lichaamstemperatuur maar ook met onze vingerafdrukken en irisscans en later ook ons dna. Dan kan niemand meer ongemerkt illegaal, crimineel of ziek zijn. Handig.
Gerelateerde artikelen
- Circulaire zonnepanelen uit Nederland (De Groene Amsterdammer)
- Tegeltuinen, Jacques Ellul en de invloed van techniek (podcasts)
- Hete hangijzers in het voedselsysteem (1) - knutselen aan planten (Foodlog, De Groene Amsterdammer)
- Docu: Vlucht uit Noord-Korea (VPRO Gids)
- Europa spoort niet (VPRO Gids)
Gebruikte Tags: controlestaat, europa, techniek, vluchtelingen