overig Visie 19 (15 mei 2010)
Slijpsteen - Debat over vingerafdrukken
Stelling van de week: "'Het is goed dat de overheid een bestand aanlegt met vingerafdrukken van alle burgers"
Sinds september 2009 moeten alle burgers bij de aanvraag van een nieuw paspoort vier vingerafdrukken afgeven. Deze zogenaamde biometrische gegevens komen niet alleen op een chip op het paspoort, maar ook in een centraal computerbestand. Een bestand met daarin kenmerken van alle burgers, dat met andere informatie, bijvoorbeeld een irisscan, kan worden aangevuld. "Handig," zeggen voorstanders. "Gevaarlijk," vinden tegenstanders.
- Lees ook: Vrije ruimte uithakken (Karavaan der Zotten)
EENS
CDA-Kamerlid Raymond Knops is blij met de nieuwe wet. "Er wordt ontzettend veel gefraudeerd met paspoorten. Om kinderhandel, mensenhandel, illegale immigratie en terrorisme aan te pakken, moest er wel een nieuwe wet komen. Dat hebben we in de EU afgesproken." In principe is het misschien een inbreuk op de privacy, erkent het Kamerlid uit het Limburgse Meterik, maar dat zijn volgens hem wel meer wetten. "We moeten een afweging maken. In een informatiemaatschappij is een efficiënte overheid van belang. Moet je nuttige technologie anders maar niet gebruiken? Ik zie het heel pragmatisch."
Nederland gaat verder dan volgens Europese wetgeving verplicht is. Zo krijgen kinderen op termijn een eigen paspoort en komen alle vingerafdrukken in één bestand. "Dat is veiliger tegen diefstal van gegevens. Honderd procent garantie bestaat niet, maar ik vertrouw het wel. Er is strikt omschreven wie er onder welke voorwaarden in de administratie mag."
Als je dan toch de vingerafdrukken van iedereen afneemt, moeten we ze ook maar gebruiken voor justitie, vindt Knops. "Het is een groot voordeel dat het Openbaar Ministerie toegang tot het bestand heeft wanneer ze iemand verdenken van een zwaar misdrijf. Je kunt een computer laten draaien en veel tijd besparen. Zo'n paspoortsysteem is dus niet alleen goedkoper, maar ook goed voor de rechtsstaat. Over een tijdje gaan we waarschijnlijk de irisscan invoeren. Die is nog unieker en niet te kopiëren. Dat is niet fijn voor criminelen, maar wel voor de gewone burger. Zoals ik altijd zeg: wie niets heeft misdaan, heeft ook niets te vrezen."
ONEENS
Marieke Witzier uit Utrecht is werkzaam bij STIL, een organisatie die juridische en humanitaire hulp verleent aan mensen zonder verblijfsvergunning. Ze wil haar vingerafdrukken niet afgeven, en krijgt dus geen nieuw paspoort. Onlangs stapte ze hiervoor naar de rechter.
"Een overheid moet niet voor God willen spelen, lees ik in de Bijbel, en we moeten geen controlestaat bouwen. Macht corrumpeert. De overheid verzamelt steeds meer informatie over ons. Waar ze het voor mogen gebruiken, breidt zich sluipenderwijs uit. Dat vind ik zorgwekkend. Is het niet buitenproportioneel dat we, om vreemdelingen die gevaarlijk zijn buiten te houden, de lichaamskenmerken van de héle samenleving in kaart brengen? Wat als iemand het bestand kraakt, of als we een onbetrouwbare overheid krijgen?"
Het ergste vindt Witzier nog wat de nieuwe wetgeving doet met vluchtelingen. "We gaan verder in de richting van totale uitsluiting van mensen die we hier niet willen. Ik zie in mijn werk dat het voor hen steeds moeilijker wordt om te overleven. Ze zullen er altijd zijn, of je dat nu leuk vindt of niet. In de Bijbel staat niet voor niets dat je de randjes van je akker moet laten staan, zodat vreemdelingen en armen altijd nog wat kunnen vinden. Alles dichttimmeren gaat in tegen mijn christelijke geloof." Daarom beroept Witzier zich onder andere op de vrijheid van godsdienst. En als ze de zaak niet wint? "Dan moet ik misschien maar zonder paspoort leven."
EENS
Professor Egbert Schuurman uit Breukelen is als reformatorisch filosoof kritisch over de beloften van de technologie. Toch heeft het Eerste Kamerlid voor de ChristenUnie vorig jaar ingestemd met de nieuwe paspoortwet. Verrassend? "Nee, ik vind een centraal bestand met duidelijke, transparante procedures beter dan allerlei verschillende bestanden per gemeente waar niemand zicht op heeft."
Dat neemt niet weg dat Schuurman het griezelig vindt dat alles maar wordt gekoppeld. "Het burgerservicenummer, het Elektronisch Patiëntendossier de mens wordt volledig beschreven en in kaart gebracht." De filosoof heeft lang nagedacht wat hij daar als politicus nu mee moet. "Tegenhouden lukt niet. Ik ben tot de conclusie gekomen dat het systeem staat of valt met een goede overheid en met eerlijke, veilige randvoorwaarden. Maar ik geef toe, als we een verkeerde overheid krijgen... dan is Leiden echt in last. Die kan meer kwaad doen dan Hitler."
Schuurman begrijpt de mensen die een biometrisch paspoort weigeren. "Maar daarmee stop je het niet. Ook dan word je geregistreerd. Ze weten nu al meer van je dan je wilt." Schuurman kent de waarschuwing van Johannes tegen het teken van het Beest, zonder welke je niet kunt kopen of verkopen (Openbaring 13). "Maar dat teken gaat niet over wel of geen paspoort; het wordt gegeven aan iedereen die voor onrecht kiest. Daarom moet je werken aan een rechtsstaat. Naast Openbaring 13 heb je ook Romeinen 13, over de rechtvaardige overheid. Daar kunnen we in een democratie zelf voor kiezen."
ONEENS
Henk van Houtum doet als hoogleraar geografie in Nijmegen onderzoek naar grenzen en migratie. Hij is het absoluut niet eens met de stelling. "Van wie is ons lichaam? We laten onze lichamen beheren door de overheid. Het wordt steeds minder van ons. Een paspoort was vroeger een geleidebrief van je heer, die vertelde dat je te vertrouwen was. Nu is het een teken van diep wantrouwen. Het is een middel geworden om te controleren wie je bent. Mijn lichaam is een code geworden en migratiebeleid is een computer die me een 1 of een 0 geeft: gewenst of ongewenst. We kijken niet meer naar motieven en competenties van mensen, maar zijn alleen bezig om uiteindelijk tot op het bot zeker te weten of je niet liegt."
Volgens Van Houtum is die zekerheid een illusie. "De techniek is nooit sluitend. Bovendien bestrijd je er illegaliteit niet mee. Je maakt het controleapparaat zo groot, dat er alleen maar méér illegaliteit ontstaat. Migranten komen toch. Dat blijven ze doen zolang het verschil tussen arm en rijk zo groot blijft. Ze worden nog meer gedwongen ondergronds te gaan om binnen te kunnen komen en ze gaan veel meer risico's nemen."
Van Houtum heeft nog op de allerlaatste dag een 'oud' paspoort aangeschaft. "Ik ben blij dat mensen rechtszaken beginnen. Er staat echt wat op het spel."
Gerelateerde artikelen
- Tegeltuinen, Jacques Ellul en de invloed van techniek (podcasts)
- Oorlog is hel (Karavaan der Zotten)
- Vrije ruimte uithakken (Karavaan der Zotten)
- Wij weigeren vijanden te zijn (Karavaan der Zotten)
- Nederland volledig vegan: het kán (De Groene Amsterdammer)
Gebruikte Tags: geloof, recht