VPRO Gids 37 (12 september)
Duitsland uit de euro?
Griekenland uit de euro? Sommige economen pleiten voor een alternatief: laat Duitsland eruit stappen. Vrijwillig. Een nieuwe Duitse partij heeft dit nu tot speerpunt gebombardeerd. De makers van Tegenlicht onderzoeken het idee.
- Lees ook: Tussen voederrobot en stilte-eiland (De Groene Amsterdammer)
Terwijl de hele wereld zich vorig jaar afvroeg of Griekenland wel bij de euro moest blijven, pleitte de bekende superbelegger George Soros voor een ongehoord alternatief: laat Duitsland eruit stappen. Vrijwillig. Dan zou de euro in waarde kunnen dalen en dat zou Zuid-Europese economieën vanzelf weer concurrend maken. Bovendien, en dat is gunstig voor Duitsland, zou de zuidelijke schuld bij noordelijke banken in één klap krimpen. Alleen maar voordelen, dus.
Tot voor kort werden dit soort geluiden nog weggehoond, maar intussen zijn er steeds meer analisten en economen die zich in het koor van de beroemde speculant voegen. Ook in Duitsland zelf. Daar hebben een paar wetenschappers een nieuwe partij opgericht met de Duitse uittreding als belangrijkste doel. Alternative für Deutschland, noemen ze zich, en bij de komende verkiezingen op 22 september willen ze de kiesdrempel van 5 procent halen om in het parlement te komen.
Tegenlicht besteedt er in de komende uitzending aandacht aan. “Vorig jaar was het nog een waanzinnige gedachte”, zegt regisseur Jos de Putter. “Maar nu is er een partij die hetzelfde beweert, en heel veel analisten zijn het ermee eens. Het probleem is dat deze mensen direct in het populistische kamp worden gezet. De lijsttrekker zegt hardop dat de Duitse hulp de Grieken en de Portugezen helemaal niet helpt. Het gaat natuurlijk gewoon naar de banken.”
Opvallend is dat de partij volledig wordt doodgezwegen. Door Angela Merkel, door de oppositiepartijen, maar ook door de media. De Putter: “Ze worden belachelijk gemaakt. Maar volgens verschillende analisten die we hebben gesproken is er geen speld tussen hun argumenten te krijgen.
Eén daarvan is Bernard Connolly. Hij was ooit betrokken bij de invoering van de euro, tot hij in 1995 uitkwam met een kritisch boek, The Rotten Heart of Europe. De euro is catastrofaal, schreef Connolly toen. Een gemeenschappelijke munt maakt het voor landen onmogelijk om zelf hun munt in waarde te laten stijgen of dalen. De verschillen in concurrentiepositie zullen alleen maar groter worden. Toen Connolly's boek uitkwam, werd hij op staande voet ontslagen en wie zelfs de toegang tot zijn eigen computer werd ontzegd. Hij had echter gewoon gelijk.
Maar is de euro, die veel zwakker is dan een Duitse munt ooit zou zijn, niet ontzettend gunstig voor Duitsland? Het ligt er maar aan wat je bedoelt met Duitsland, zegt Dirk Müller, de bekendste beursanalist van Duitsland, die in de uitzending aan het woord komt. Gaat het om het Duitsland van BMW, Mercedes en Siemens? Of om het Duitsland van de burger, die 20 procent van zijn koopkracht inlevert om met de euro te mogen meedoen? Als Duitsland nu zou stoppen, aldus Müller, dan zou iedere Duitser weer goedkoop kunnen winkelen in het zuiden.
Als de euro faalt, dan faalt Europa, is de verkiezingsleus van Merkel, maar in Tegenlicht worden daar economisch grote vraagtekens bij gezet. “Op 22 september staat niet alleen de positie van Merkel op het spel”, zegt De Putter. “Het gaat om de toekomst van Europa.”
Tegenlicht: Het Duitse alternatief
16 september 2013
Regie Jos de Putter
Research Gerko Wessel
Productie Helen Goossens
Gerelateerde artikelen
- Europa spoort niet (VPRO Gids)
- Staan in de wereld van nu (overig)
- Elementen voor de toekomst: terugblik (De Groene Amsterdammer)
- Verstrikt in het Servische moeras (De Groene Amsterdammer)
- Past kernenergie wel in een duurzame energiemix? (overig)
Gebruikte Tags: economie, europa