Kijk 9 (september 2016)
Tijd om de Economieprijs af te stoffen
De Nobelprijs voor de Economie gaat meestal naar theoretici en modellenbouwers. Het is tijd dat de prijs eens wordt uitgeloofd aan mensen die werkelijk iets hebben aangetoond.
- Lees ook: Kritiek op groeidenken in Verklaring van Tilburg (Inter Press Service)
Het is opvallend: Nobelprijzen gaan doorgaans naar onderzoekers die baanbrekende ontdekkingen hebben gedaan. Maar de economische versie van de prijs gaat bijna altijd naar rekenaars die een theorie hebben bedacht.
“Empirisch, feitelijk onderzoek wordt niet gestimuleerd”, zegt Merijn Knibbe, econoom in Leeuwarden. “Economen zijn vooral bezig met modellen, waar ze dan de werkelijkheid in persen. Dat moet eigenlijk andersom.”
Knibbe is actief voor het online tijdschrift Real World Economics, opgezet door kritische wetenschappers die vinden dat economie te eenzijdig is. Het gaat te veel over rekenmodellen, in plaats van sociaalwetenschappelijk onderzoek naar geschiedenis, politiek of gedrag.
“Mainstream economen doen alsof de mens een Homo economicus is, een losliggend atoom in het universum dat, op zoek naar maximale bevrediging, bindingen aangaat en weer loslaat, zonder te veranderen.” En dat altijd via de markt. “Natuurlijk zijn markten nodig”, zegt Knibbe. “Maar ze kunnen ook anoniem zijn, en mensen opzadelen met rottige baantjes. Maar dat zien de modellen niet.”
Kortom, economen moeten weer met beide voeten op de grond komen te staan. Wat daarvoor onontbeerlijk is, vindt Knibbe, is goede statistiek. "Wat dat betreft mogen onderzoekers van de International Labour Organisation (ILO) de prijs wel eens krijgen. Zij doen enorm belangrijk werk als het gaat om het in kaart brengen van ingewikkelde fenomenen als werkloosheid in de wereld, of de toegenomen slavernij.”
Een andere tip van Knibbe is Steve Keen, een Australische econoom die betoogt dat de mainstream (neoklassieke) economie de oorzaak is van de kredietcrisis. Zij hebben de banken gestimuleerd om te veel krediet te verlenen. In plaats van tot echte investeringen leidde dat vooral tot een speculatieve zeepbel, die wel moest klappen.
Een oudere econoom, ook een bekende uit de kringen van Real World Economics, is de 77-jarige milieueconoom Herman Daly (zie ook KIJK 3/2012). Hij ontwikkelde een methode om welvaart veel breder te meten, door niet alleen ons inkomen te meten, maar ook de welvaart die we hebben in de vorm van natuur, grondstoffen en sociaal kapitaal.
Kortom: jury, er is genoeg keus. Als u iets breder kijkt, dan wordt uw prijs niet alleen veel spannender, maar nog nuttig ook.
Gerelateerde artikelen
- De Bruderhof (1) - Een dorp zonder geld (Karavaan der Zotten)
- Circulaire zonnepanelen uit Nederland (De Groene Amsterdammer)
- Hoe Hollandse zaadbedrijven de wereld veroverden (De Groene Amsterdammer)
- Staan in de wereld van nu (overig)
- Elementen voor de toekomst: terugblik (De Groene Amsterdammer)
Gebruikte Tags: economie