In 1914 ‘slaapwandelden’ de politieke leiders de oorlog in. Volgens de Franse politiek wetenschapper Dominique Moïsi kan ons dit opnieuw overkomen, want onze leiders zijn stuurloos, terwijl populisten de ander als vijand neerzetten.

Hoe werkt ons brein? Hoe maken onze hersenen kaas van alle informatie die ze binnenkrijgen? Cognitief psycholoog James McClelland ontdekte ruim dertig jaar geleden hoe neuronen met elkaar communiceren en informatie verwerken. Voor zijn werk krijgt hij deze week de C.L. de Carvalho-Heinekenprijs voor de cognitieve wetenschappen.

De Nederlandse landbouwexport bestaat grotendeels niet uit voedsel, maar uit staal en kennis. "Er zit meer technologie in de kippelarij dan in een vliegtuig."

Voor een miljard euro laat Europa een computersimulatie van het menselijk brein bouwen. De beloften zijn indrukwekkend, van genezing van alzheimer tot zelfdenkende computers. Maar er is ook veel kritiek. ‘Het is echte jongetjes-wetenschap.’

Ze bestaan nog: mensen die de hectiek van de maatschappij verlaten om eenzaam in de natuur te gaan wonen. Maar wat is eenzaam? ‘Ik ben liever één keer per maand met iemand die op dezelfde golflengte zit dan altijd met mensen die me niet begrijpen.’

Op bezoek bij een houtbewerker in het bos en bij zwijgende trappisten.

Wat moeten we doen als de NSA alles afluistert en iedereen met een Google Glass gaat rondlopen? Romans lezen. Die kunnen ons leren wat transparantie betekent, en waarom we geheimen nodig hebben om mens te zijn.

De auto, ooit het symbool van de autonome mens, is niet meer privé. De bestuurder wordt van alle kanten in de gaten gehouden. Een symptoom van de surveillancesamenleving.

De maand van de filosofie gaat dit jaar over techniek. Maar van de misschien wel interessantste denker hierover, de Fransman Jacques Ellul, heeft in Nederland vrijwel niemand gehoord. Hoog tijd om kennis te maken met ‘de man die (bijna) alles heeft voorzien’.

Frank Mulder maakt zijn computer NSA-proof en probeert een week lang te leven zonder digitale sporen na te laten. Niet pinnen, al je apps deleten, je naam veranderen in Van Bremmelbips. Het is nog een hele klus.

Kapitalisme is meer dan een model. Het is een religie, betoogt een groeiend aantal eigenzinnige denkers. Kunnen economen iets leren van de theologie?